Yaşa göre bireylerin, besin öğelerine ihtiyaçları farklılık göstermektedir. Beslenmenin yaşlanırken olumlu etkisini görebilmek için; yetersiz veya dengesiz beslenmekten, yüksek tuz-şeker tüketiminden, gereksiz ilaç kullanımından uzak durmak gerekmektedir. İlave olarak sigara ve alkolden sakınmak sağlıklı beslenmeyi desteklemekte; uyku düzeni, fiziksel aktivite vb. beslenmeyi etkilemektedir.
Genellikle yaşlanma sonucu azalan bazal metabolizma hızı ve fiziksel aktivite yoğunluğundan dolayı, günlük ihtiyaç duyulan enerji miktarı azalacaktır. Protein ihtiyacı, yetişkinlerle benzerlik göstermektedir. Yaşlanma ile beraber artan kalp-damar hastalıkları riski kaynaklı çok yağlı beslenmemek ve yağ kaynaklarını sağlıklı olanlarla (badem, ceviz, zeytinyağı, balık yağı gibi) değiştirmek gerekmektedir. Kalsiyum miktarının (süt, yoğurt, peynir, kuru baklagiller) arttırılması sayesinde osteoporosiz riski azaltılmaktadır.
Mide fonksiyonlarının yaşlanmayla değişmesi B12 vitamini ihtiyacını arttırabilmektedir. Kronik hastalıklardan koruyan antioksidant E ve C vitaminleri, flavonoidler, karotenoidler gibi biyoaktif maddelerin alımının artması önerilmektedir.
Kanda homosistenin kontrolü için B6,folat ve B12 vitaminleri önemli olmaktadır. Çünkü artan homosistein, kalp-damar ve sinir sistemi hastalıkları için risk teşkil etmektedir.
Yetersiz balık veya diğer deniz ürünleri tüketimine bağlı 1 g balık yağı takviyesi kullanılabilir. Ayrıca güneş ışığına yetersiz maruz bulunma ve günlük besin örüntüsüyle sağlanamayan D vitamini kaynaklı ek 600 IU kullanılabilir.
Yaşlanmaya bağlı olarak hücre hasarı ve hastalık oluşma riski artmaktadır. Gelişen artmış oksidasyon strese karşılık, vücudun antioksidan savunma sistemi geliştirilmelidir. Bunun için antioksidanlardan zengin, öğünlerin dengeli dağıldığı ve ideal kiloya ulaşmak ya da var olan ideal kiloyu korumak amaçlı sağlıklı beslenme programına sahip olunmalıdır.
Tüm bu koşullar yaşlı grubun yaş, cinsiyet, hastalık vb. durumlara göre değişir. Beslenme önerileri veya diyet tedavisi kişiye özeldir.
Yaşlılar için pratik diyet önerileri:
1-Sindirim zorluklarının önlenmesi için öğünlerin boyutu küçültülüp öğün sıklığı arttırılır.
2-Diyetteki ilave tuz azaltıldığında ve sıvı alımı arttığında böbrek yükü azaltılır.
3-Diyet düzenlenirken mutlaka yeme alışkanlıklarına dikkat edilmelidir.
4-Kişinin fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayacak bir diyet oluşturulurken ekonomik durum göz ardı edilmemelidir.
5-Her öğünün tüm besin gruplarını içermesi önemlidir.
6-İlerleyen yaşa bağlı azalan karbonhidrat toleransından dolayı kompleks karbonhidratlar (tam tahıllı ekmek, çavdar unu, kuru baklagiller gibi) tüketilmelidir.
7-Yaşlanmaya bağlı artan kas kaybını engellemek veya bu oranı azaltmak için yeterli protein alımının yanı sıra uygun bir egzersiz de sağlanmalıdır.
8-Diyette yeterli lif sağlanarak kabızlık önlenmelidir.
9-Azalan susama hissi veya üriner inkontinans kaynaklı sıvı alımı azalabilir; dehidratasyona karşı dikkatli olunmalıdır.
10-Çay-kahvenin aşırı tüketiminden uzak durulmalıdır.
11-Bağışıklığı iyileştiren, kronik hastalıklara karşı koruyucu fitokimyasallar, posa, vitamin-mineral içeren sebze-meyve grubu yeterli porsiyonlarda tüketilmelidir.
12-Yemeyi engelleyen çiğneme veya yutma güçlükleri, koklama-tat alma bozuklukları, besinleri pişirme ve saklama yöntemleri vb. göz önünde bulundurulmalıdır.
Kaynakça:
Etiketler
Bilgilendirme amaçlıdır
