Geriatrik Hasta Bakımı Yönetmeliği

Son Yazılar

Geriatrik hasta bakımı yönetmeliği, yaşlı bireylerin değerlendirilmesi, hemşirelik bakımı ve görevlisi hakkında detaylı bilgiler blog yazımızda...

1.AMAÇ: Geriatrik hasta grubuna dâhil hastaların tüm tıbbi ve psikolojik destek, bakım ve tedavilerinin kesintisiz sürdürülebilmesidir.

2.KAPSAM: Geriatrik hasta grubuna dâhil hastaların tüm tıbbi ve psikolojik destek, bakım ve tedavilerinin kesintisiz sürdürülebilmesini sağlar.

3.TANIMLAR

3.1 Yaşlılık: Zaman faktörüne bağlı olarak bireylerin fizyolojik ve ruhsal güçlerini geri dönüşümsüz olarak yavaş yavaş kaybetme durumudur.

3.2.Geriatri: 65 yaş ve üstü hastaların sağlık sorunlarını, hastalıkları, sosyal ve fonksiyonel yaşamları, yaşam kaliteleri, koruyucu hekimlik, hemşirelik bakımı ve toplum yaşlanması ile ilgilenen bilim dalıdır.

4.SORUMLULAR: Doktor ve tüm sağlık çalışanları

5.YÖNETMELİK AKIŞI

Yaşlılık, yaşamın diğer evreleri gibi doğal, kaçınılmaz ve tüm insanlar için geçerli olan bir durumdur. Bireyin kalıtımla getirdiği özelliklere, beslenmesine, çevre koşullarına ve kültürel çabalarına göre erken ya da geç, sorunlu ya da az sorunlu olabilir. Normal yaşlanmada sadece zamana bağlı olarak hastalık söz konusu olmaksızın anatomik yapı ve fizyolojik işlev değişiklikleri ortaya çıkar. Bu dönem kişinin aktif çalışma dönemini tamamladığı, sosyal güvence sisteminin katkısıyla ya da birikimiyle yaşadığı dönemidir.

Yaşlılığın seyri, vücut fonksiyonlarından oluşan değişikliklere göre değişik biçimlerde görülür.

Biyolojik Yaşlanma: Yaşlanmaya bağlı olarak insan vücudunun yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen değişikliklere denir. Organların fonksiyonlarının azalması ve dokulara yıkımları artması, hücre sayısındaki azalma nedeniyle oluşmaktadır. Yaş ilerledikçe hareket ve motor becerilerde zayıflama görülür.
Kronolojik Yaşlanma: Takvim yaşı olarak kabul edilir. Genellikle 60 yaş ve üzerinde olan kişiler yaşlı olarak kabul edilir.
Psikolojik Yaşlanma: Davranış değişikliği ve davranışsal uyum yeteneğinde yaşa bağlı değişimler gelişir. Zekâ, hafıza ve duygusal alan fonksiyonlarında azalmalar görülür. Kişide geçmişe özlem geleceğine ilişkin de güvensiz duygular vardır.
Sosyal Yaşlanma: Bireyin toplumsal yaşamında, çalışma ve sosyal işlerinde gücünün ve yeteneğinin azalarak kaybolması rol, statü ve beklentilerinin değişmesi, toplum ve grup içinde yeterince uyum sağlayamamasıdır.
Fonksiyonel Yaşlanma: Aynı yaşta olan bireylerin karşılaştırıldığında toplum içinde fonksiyonların devam ettirilmesine denir.

5.1.Yaşlı Bireyin Değerlendirilmesi ve Veri Toplama:

Sağlık öyküsü, Tıbbi tedavi öyküsü,

Beslenme-metabolik durum, Boşaltım,

Aktivite-egzersiz durum, Uyku-dinlenme durumu,

Bilişsel –algılama durumu, Kendini algılama,

Sosyal durum, Rol ve ilişkiler,

Günlük yaşam aktivitelerini yerine getirme düzeyi,

Stresle baş etme ve psikolojik durumu kapsar.

5.2.Tanılama ve Hedef Belirleme:

Beden gereksiniminden fazla/az beslenme
Yutma bozukluğu, kendini beslemede eksiklik
İdrar yapmada değişiklik, Konstipasyon
Bireysel bakımda yetersizlik
Aktivite intoleransı
Gaz değişiminde bozukluk
Hareket fonksiyonlarında değişiklik
Evdeki sorumluluklarını sürdürme ve yürütmede bozukluk
Boş vakitlerini değerlendirmede yetersizlik
Tuvalet sonrası bakımda yetersizlik
Uykusuzluk
Enfeksiyon ve travma riski
Kronik ağrı
Bellekte bozulma
Beden bilincinde bozulma
Ölüm anksiyetesi
Sosyal izolasyon
Üstlendiği rolü yerine getirmede değişiklik
Cinsel yaşamda değişiklik
Bireysel baş etmede yetersizlik

Geriatrik Hasta Bakımı

5.3.Hemşirelik Bakımı ve Bakım görevlisi yetkileri

Kardiyo-Vasküler sistem değişiklikleri	Sorunlar	Hemşirelik Girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Damarlar esnekliğini kaybeder. Damar duvar kalınlığı artar. Kalp kapakları esnekliğini kaybeder ve kalınlaşır. Kalbin etrafındaki yağ tabakası artar. Kardiyak atım sayısı azalır. Reseptörlerin duyarlılığı azalır. Kardiyak output azalır.	Koroner arter hastalığı Hipertansiyon Konjesif kalp yetmezliği İskemik kalp hastalığı Oksijen yetersizliği Halsizlik, yorgunluk *Dolaşımın yavaşlaması	Hastalığa uygun egzersiz planlamak, Diyetisyenin belirlediği diyete uyulmasını sağlamak, Düzenli sağlık kontrollerini yaptırmak, Yaşam biçimini düzenlemek, *Eğitim vermek ve danışmanlık yapmak
Kas-İskelet sistemindeki değişiklikler	Sorunlar	Hemşirelik Girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Kas dokusu azalır, atrofi oluşur, Kemiklerde kalsiyum eksikliği nedeniyle yumuşama olur. Eklemlerdeki zar kalınlaşır. Vücudun postürü bozulur.	Denge ve yürümede güçlük, Aktivitelerde azalma, kifoz ve sırt kemiği ağrıları, Osteoporoz, Kırık riski	Beslenmede yeterince kalsiyum, protein ve D vitamini alımını sağlamak Kazalara yönelik önlemler almak Fiziksel egzersiz yapmalarını sağlamak Gerekli konularda eğitim vermek ve danışmanlık yapmak

Solunum sistemi değişiklikleri	Sorunlar	Hemşirelik Girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Solunum kaslarında atrofi oluşur. Göğüs kafesinin esnekliğinde azalma olur. Diyaframda düzleşme görülür Solunum kapasiteleri azalır *Silia hareketleri yavaşlar	Enfeksiyon riskinde artma Halsizlik, yorgunluk ve solunum sıkıntısı Yüzeyel solunum Aspirasyon	Doktor önerisine göre aşıları yaptırmak Beslenmenin sık aralıklarla ve az olarak yapılmasını sağlamak Solunum egzersizlerini yaptırmak Solunum alış-verişi için uygun pozisyon vermek *Gerekli konularda eğitim vermek ve danışmanlık yapmak
Sinir sistemi değişiklikleri	Sorunlar	Hemşirelik girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Beyine kan akımı azalır Bellek zayıflar Refleks iletim hızı azalır Pupillaların uyumu gecikir İşitme sinirlerinin ölümüne bağlı işitme kaybı olur Sıcak, soğuk, basınç hissetme duyuları özellikle ellerde azalır *Koku ve tat alma reseptörlerinde duyarlılık azalır	Reflekslerde zayıflama Görme sorunları İşitme kayıpları Kaza yanık, yara oluşumu riskinin artması Öğrenme güçlüğü Uyku sorunları	Bireyin zihinsel, el becerisi ve sanatsal aktivitelere yönlendirmek Gün, ay, yıl gibi yer ve zaman bildiren soruları sormak Kazaları önleyici gerekli tedbirleri almak İhtiyacı olan bakımı yapmak Yeterli uyku ve dinlenmesini sağlamak Gerekli konularda eğitimi vermek ve danışmanlık yapmak

Gastro-intestina sistemdeki değişiklikler	Sorunlar	Hemşirelik girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Sindirim sistemleri enzimleri azalır Sistemdeki metabolik aktiviteler yavaşlar Diş kayıpları artar Pankreasın sfinkterlerinin tonüsü azalır *Karaciğerde metabolik olaylar yavaşlar	*İştahsızlık, hazımsızlık ve yeme alışkanlığında değişim	*Hastalığa uygun beslenme diyeti uygulanır Diş kayıpları ve diş eti hastalıları için tedaviye yönlendirilmelidir.
Genito-üriner sistemdeki değişiklikler	Sorunlar	Hemşirelik girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Nefronların sayı ve işlevlerinde azalma olur Mesane kapasitesi azalır Prostat hypertrofisi gelişir Perinenin kas tonüsü azalır Östrojen azalır Uterus küçülür Testesteron azalır Sperm azalır	Prostatın büyümesi nedeniyle sık idrara çıkma İnkontinans	Gerekli eğitim verilmelidir Mesane jimnastiği eğitimi verilmelidir

Endokrin sistem değişiklikleri	Sorunlar	Hemşirelik girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Hormonlar azalır Yağ azalır	Menopoz, andropoz Stresle baş etmede zorlanma Glikoz artışına pankreasın geç cevap vermesi Tip 2 diyabet	Stresle baş etme yöntemleri için uzman kişilerden destek alınmasını sağlamak Menapoz ve andropoza yönelik eğitim vermek *Düzenli sağlık kontrollerini yaptırmasını sağlamak
Deriyle ilgili değişiklikler	Sorunlar	Hemşirelik girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Deri buruşuk ve kurudur Yara iyileşmesi gecikir Saçlar beyazlar Ter bezlerindeki azalman dolayı vücudun termoregülasyonunda değişimler olabilir. *Deri altı yağ dokuları azaldığı için üşüme artabilir.	Derinin sürekli olarak güneşle temas eden bölgelerinde pigmentasyon Deride kuruluk, kırışıklık Vücudun ısı regülasyon sorunu Tırnak kalınlaşması ve Kıvrılması *Mantar enfeksiyonları	Cilt bütünlüğünü koruyucu gerekli önlemleri almak Hijyeni sağlamak İnkontinans varsa gerekli bakım yapmak El ve ayak bakımı yapmak *Dehidratasyon ve ödem tedavisi yapmak
Mental durum değişikliği	Sorunlar	Hemşirelik girişimleri ve Bakım Görevlisi Yetkileri
Akut konfüzyon gelişir ve (farkındalık ve dikkatinin bozulması) Uyku düzensizlikleri artar Yaşlı birey çevrenin, günün hangi saatinde olduğunun hatta günlerin, haftaların farkında değildir Yaşlının gerçekle olan bağlantısının kopması, düzgün konuşamama ve düşünememe artar	Demans Depresyon	Yaşlıyı zihinsel becerilerini geliştirmek için kitap okuma, bulmaca çözme gibi aktivitelere yönlendirmek El becerilerine (örgü, takı tasarım vb.) yönlendirmek Sosyal aktivitelere katılımını sağlamak Düzenli doktor kontrollerini yaptırmasını sağlamak *Gerekli durumlarda eğitim vermek ve danışmanlık yapmak

5.4. Geriatrik Bireyde Görülen Duygusal Sorunlarda Yaklaşım: Yaşlıların benimsedikleri sosyal çevrede, bağımsız olarak ya da aile ortamında yaşamlarını sürdürebilmesi, konut içi ve dışında fiziki yönden güvenli bir ortamda yaşayabilmesi için ilgili düzenlemelerin yapılması, sosyal yaşama katılımlarının sağlanması, gereksinimi olanlara özel bakım desteği verilmesi zorunludur. Bireye yaklaşımda;

*Tartışmak yerine, uzlaşma yoluna gidin.

*Hatırlar mısın? demektense Hatırlatın.

*Asla küçümsemeyin, cesaretlendirin.

*Öğüt vermeyin, aksine güven verin.

*Bir şeyi unuttuğunda ‘kaç kere söyledim’ demek yerine, mutlaka tekrarlayın.

*Hiçbir zaman emir kipi kullanmayın ‘rica edin’.

*Hiçbir zaman zorlamayın, destekleyin.

Geriatrik Hasta Bakımı

Kendilerini çeşitli alanlarda geliştirme, eğitim alma/verme, üretkenliklerini sürdürebilmek için ortam sağlanması, kuşaklar arası iletişimi arttırıcı projelerin yaşama geçirilmesi, her alanda ve düzeyde demokratik haklarını kullanabilmesi için planlama ve karar alma sürecinde yaşlı amaçlı sivil toplum kuruluşlarına aktif katılımlarının sağlanmasında yaşlılar psikososyal olarak desteklenmelidir.

5.5. Yaşlılıkta Beslenme: Yaşlılıkta ortaya çıkan değişikliklerle ilgili sorunların bir bölümü yeterli ve dengeli beslenmeyle azaltılabilir ve geciktirilebilir. Besin çeşitliliğine önem verilmelidir. Ana öğünlerde 4 temel besin grubunda yer alan besinlerin yeterli miktarlarda tüketilmesi sağlanmalıdır. Bu besinler;

Et grubu: Etler, kuru baklagiller ve yumurta
Süt grubu: Süt, yoğurt ve peynir
Tahıl grubu: Ekmek, pilav ve makarna gibi unlu, nişastalı besinler
Sebze ve meyve grubu: Tüm sebze ve meyveler.

İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır. Oluşabilecek sağlık problemlerini önlemek için zayıflıktan ve şişmanlıktan kaçınılmalıdır. Vücuda yeterli miktarda su ve sıvı alınmalıdır.

Detaylı bilgi için 444 54 66 çağrı merkezimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

Etiketler

İçeriğimiz daha önce 1 kez değerlendirilmiş ve ortalama 5 yıldız verilmiş.

28 Haziran 2021 Pazartesi - 14:09

Benzer Yazılar

Bilgilendirme amaçlıdır